Por (Allium ampeloprasum) ? to gatunek, pochodzącej z Azji Mniejszej, rośliny dwuletniej zaliczanej do rodziny amarylkowatych. Do tej samej rodziny zaliczamy również inną powszechnie znaną roślinę użytkowa ? czosnek.
Warto jednak wiedzieć, że do rodziny amarylkowatych zaliczamy także liczne rośliny ozdobne ? na przykład powszechnie hodowane w domach amarylisy, narcyzy lub kliwie.
Jako ciekawostkę można dodać, że większość roślin z tej rodziny zawiera substancje trujące na przykład alkaloidy oraz substancje psychoaktywne stosowane w praktykach szamańskich.
Pewnie każdy wie, jak wygląda kupowany w sklepie warzywnym por ? ma płaskie, wydłużone liście wyrastające z bardzo skróconej łodygi, tworzącej tak zwaną piętkę.
Mało kto jednak widział kwitnącego pora. Otóż, w drugim roku wegetacji, wytwarza on wysoki nawet na 2 metry pęd kwiatostanowy na którego szczycie wyrastają białe lub białoróżowe kwiaty zebrane w baldachy.
Nasiona pora są drobne, czarne i pomarszczone.
W celach konsumpcyjnych uprawiano por już w starożytności. Znany był już w Egipcie, Grecji i Rzymie gdzie uprawiano je w celach konsumpcyjnych. Wspomina o nim również Biblia, na przykład w Księdze liczb a także w kilku innych miejscach. Na tereny Polski por trafił za sprawą królowej Bony, wraz z innymi warzywami, już w średniowieczu. Warto dodać, że por jest jednym z symboli narodowych Walii ? w dniu Świętego Dawida Walijczycy przyozdabiają porem swoje stroje.
Wartości odżywcze pora
Por zawiera szereg cennych substancji odżywczych ? polifenole i związki siarki, które są przeciwutleniaczami i jednocześnie wspierają detoksykację organizmu, biorąc także udział w tworzeniu tkanki łącznej. Ponadto zawierają one witaminy K, B1, B2, B6, C, kwas foliowy oraz mikroelementy: magnez, miedź, wapń, potas oraz żelazo.
Działanie prozdrowotne
Spożywanie pora wspiera układ sercowo-naczyniowy i przyczynia się do ochrony wyściółki naczyń krwionośnych. Jest to efekt procesu produkcji tlenku azotu który rozluźnia i rozszerza naczynia krwionośne. Ponadto ma działanie moczopędne co ułatwia wydalanie z organizmu nadmiaru wody.
Por ma również działanie przeciwbakteryjne które wspiera organizm podczas walki z infekcją. Jest to efekt obecnych w jego składzie związków siarki które hamują namnażanie bakterii chorobotwórczych.
Syrop lub sok z pora może pomóc w zwalczaniu przeziębienia i kaszlu.
Pomaga również w leczeniu nieżytów górnych dróg oddechowych, ponieważ zwiększa produkcję śluzu i działanie wykrztuśnie.
Por w kuchni
Por to warzywo lekkostrawne i dietetyczne, mające korzystny wpływ na nasze zdrowie i samopoczucie.
Indeks glikemiczny pora jest niski i wynosi tylko 15, w związku z tym bez obaw mogą go spożywać osoby chorujące na cukrzycę.
Por jest znakomitym dodatkiem, a czasami głównym składnikiem wielu różnorodnych dań. Dodaje się go podczas gotowania do zup i rosołu. Można przygotować też surówkę z pora.
Moim ulubionym daniem z pora jest zupa krem. Z dodatkiem świeżo przygotowanych grzanek i startego parmezanu jest naprawdę pyszna. Serdecznie polecam!
AUTOR: Dr n. farm. Andrzej Tarasiuk